Giant  elektrische trilplaat

Cumela spreekt zorgen uit over Schoon en Emissieloos Bouwen

Datum: 16 maart 2023
Laatst bijgewerkt: 23 maart 2023
Door: Herma van den Pol
Ondernemers in de cumelasector maken zich zorgen over de plannen voor Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB). Brancheorganisatie Cumela deelt die zorg. “Toename van uitvraag naar zero-emissie materieel, de beperkte beschikbaarheid ervan, te weinig laadfaciliteiten en fors hogere kosten maken de doelen bijna onhaalbaar”, zegt Nico Willemsen, beleidsmedewerker grondverzet en cultuurtechniek bij Cumela.

“Wij zien dat opdrachtgevers in aanbestedingen nu al beginnen te vragen om zero-emissie”, zegt Willemsen. Zo sluiten opdrachtgevers, soms noodgedwongen door een bouwvergunning, aan op de SEB-ingroeipaden van zero-emissie in de bouw. "Het lukte ons een aantal keer om de SEB-ingroeipaden aan te laten passen. Als resultaat daarvan gaat de verplichting voor zero-emissie bouwmaterieel kleiner dan 19 kW nu in op 1 januari 2028, kleiner dan 56 kW in 2030 en voor zwaar materieel in 2035. Dit verplicht minimum voor de bouw wordt per 1 januari 2024 opgenomen in de omgevingswet. Opdrachtgevers die het SEB-convenant tekenen gaan zero-emissie nog eerder voorschrijven."

Praktische belemmeringen
"Hoewel deze datums volgen op onze inzet om meer tijd te winnen twijfel ik nog steeds of dit haalbaar is", zegt de bezorgde beleidsmedewerker. Ook over de zeer hoge ambities van opdrachtgevers maakt Willemsen zich ongerust. "En ik krijg hierin steun van de leden en bestuursleden bij Cumela. Tijdens diverse studieavonden en ledenbijeenkomsten grepen ze de kans om uit te leggen waar ze tegenaan lopen. De drie belangrijkste belemmeringen die zij in het veld ervaren: de beperkte beschikbaarheid van zero emissie-materieel, te weinig laadfaciliteiten en zeer hoge kosten."

Op de kosten gaat Willemsen verder in. "De 500 miljoen euro, later door onze inmenging tot 900 miljoen euro verhoogde, SEB-subsidie staat in schril contrast tot de verwachte 3,5 tot 4 miljard euro meerkosten die de SEB-ingroeipaden met zich meebrengen. Ook zie ik geen snelle oplossing voor betere laadfaciliteiten en kost het tijd voor er voldoende zero emissie-materieel bij fabrikanten van de band rolt. Toch denk ik dat overheid en opdrachtgevers de noodzaak voelen om vast te houden aan de huidige plannen."

Ook Cumela krijgt hiermee te maken. "Ze, overheid en opdrachtgevers, verwachten van ons dat we in september een SEB-convenant tekenen." In het belang van de leden legde Willemsen namens Cumela tien voorwaarden neer:

  1. Hoogte van meerkosten zorgvuldig en goed vaststellen en bewaken.
  2. Vragen opdrachtgevers zero-emissie uit dan moeten ze ook de meerkosten betalen.
  3. Stijgt de financieringslast dan moeten banken een aantrekkelijke financiering mogelijk maken.
  4. Naast middelen vanuit Aanpak Stikstof ook stimulering vanuit het Schone Lucht Akkoord (SLA) en Klimaatfonds.
  5. Bewaking dat niet teveel opdrachtgevers tegelijk deze eisen gaan stellen.
  6. Het tempo van uitvraag naar zero-emissie materieel afstemmen op beschikbaarheid.
  7. Aanleg laadfaciliteiten versnellen en SEB-projecten eventueel voorrang geven.
  8. Naast zero-emissie ook lage emissie (verbrandings-)motortechnologie een kans geven.
  9. Subsidie voor zonnepanelen (SDE++) aantrekkelijk houden voor onze sector.
  10. Een representatieve afvaardiging in de op te richten SEB-Taskforce, die alles bewaakt.


Kritische meekijker
Cumela houdt al drie jaar samen met 5 collega branches in het SEB-sectoroverleg de vinger aan de pols en houdt nog 10 collega branches aangehaakt. "Van alle partijen zijn wij de meest kritische partij die meedoet", benadrukt Willemsen. Mede doordat Cumela via De Groene Koers veel nieuwe zero emissie-initiatieven podium geeft krijgt hij soms van de leden terug dat Cumela het SEB-programma warm onthaalt, "maar dat is niet zo." Tegelijkertijd ziet de brancheorganisatie dat de transitie onvermijdelijk is. "Daarom zitten we aan tafel, praten we mee, laten we zien wat er al wel én nog niet kan en doen we ons best om bij te sturen."

Cumela Nederland

Nico Willemsen

Beleidsmedewerker Grondverzet & Cultuurtechniek

Drie jaar Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB)

Cumela praat inmiddels alweer drie jaar met de ministeries Infrastructuur en Waterstaat, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Economische Zaken en Klimaat over het programma Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB). Het programma daagt onze leden uit om in 2030 deze doelstellingen te halen:

  • van het Klimaatakkoord -0,4 Mton CO2;
  • het Schone Lucht Akkoord (SLA) 75% minder gezondheidsschade door fijnstof en NOx; 
  • en de Aanpak Stikstof (-60% NOx).

De uitwerking van deze enorme ambities gebeurde in de zogenaamde Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB)-ingroeipaden. Stapsgewijs werkt de bouw zo toe naar een voorschrift voor schonere en uiteindelijk zero-emissie machine. Zo gaat voor bouwmaterieel <19 kW, volgens de ingroeipaden, in 2028 het 'SEB-verplicht minimum” in. In 2030 gaat dit in voor <56 kW.