Wie is Harry Hertsenberg?
Sinds mei 2020 is Harry Hertsenberg directeur Infra bij Van Werven Infra & Recycling. Daarvoor was hij werkzaam bij Volker Stevin Materieel BV. Bij Van Werven houdt hij zich intensief bezig met de ontwikkeling van nieuwe duurzame alternatieven.
Zes laadplaatsen voor elektrische auto’s voor het bedrijfspand in Oldebroek laten zien dat emissiearm werken en rijden bij Van Werven in Oldebroek nu al een prioriteit is. Op het tweede terrein met de werkplaats en machinestalling gaat het bedrijf nog een stap verder. Daar wordt een compleet laadplein ingericht om auto’s, machines en batterijsets gelijktijdig te kunnen laden. Het plein kwam er na een van de eerste strategische sessies die Harry Hertsenberg bij Van Werven Infra & Recycling meemaakte toen hij twee jaar geleden bij het bedrijf startte. Met ingehouden trots vertelt hij hoe toen al werd besloten om in te gaan zetten op elektrificering. “We stonden toen voor de vraag: hoe gaan we op weg naar een emissieloze bouwsector? De conclusie was toen al dat het voorlopig met elektriciteit zou moeten, omdat waterstof nog verder weg is. Bovendien zal waterstof waarschijnlijk eerst nodig zijn om de grootste gasgebruikers van energie te voorzien. Die zullen zoveel waterstof nodig hebben dat het voor onze sectoren nog niet beschikbaar komt.”
De elektrische logistiek is veel complexer dan die voor diesel
Van Werven besloot te kiezen voor elektrisch en gelijk aan de slag te gaan met het meest kritische onderdeel daarvan, de logistiek om machines van elektriciteit te voorzien. “Dat is wat continu wordt onderschat in de hele discussie: hoe zorg je dat er altijd en overal elektriciteit beschikbaar is om de machine van nieuwe energie te voorzien? Het is namelijk veel complexer dan nu met diesel wanneer je met een IBC’tje naar de machine rijdt. Je moet nu zorgen voor een voldoende zware stroomaansluiting of gaan werken met batterijen die je wisselt. In beide gevallen komt er echter veel meer bij kijken. Een stroomaansluiting moet namelijk weer in de buurt van het werk zijn, want je kunt niet een eind gaan rijden. Zeker met een rupskraan is dat onmogelijk. Dat merken nu al aannemers die op een dijkverzwaring staan. Je gaat niet vier kilometer rupsen naar een laadpunt. In die situatie moet je dus werken met uitwisselbare accu’s. Ook dat is echter een hele logistieke operatie, want je moet organiseren dat ze er op tijd zijn, dat ze op tijd zijn opgeladen en dat je als je het echt volledig emissieloos wilt doen een elektrische vrachtwagen hebt om ze te transporteren, inclusief een mannetje dat heen en weer rijdt. Dat is niet alleen een logistiek dingetje, ook je kosten stijgen flink.”
Voor het laden van machines en accu’s heeft Van Werven inmiddels een eigen laadplaats ingericht. “Gelukkig hebben we dat besluit al twee jaar geleden genomen, want toen konden we nog vrij gemakkelijk een zware stroomaansluiting krijgen. Dat is nu al heel anders voor bedrijven die zoiets willen. Daar onderschat de overheid de hele transitie ook, stelt Hertsenberg. “We hebben nu nog maar een heel klein deel van ons machinepark geëlektrificeerd en we lopen al tegen grenzen aan. Ik mis de visie hoe dat gaat veranderen. Als je in 2030 alles emissieloos wilt hebben, moet je ook dagelijks duizenden machines kunnen opladen. Dan heb je ook laadpunten nodig, naast die voor de auto’s en warmtepompen. Natuurlijk, er zijn wel plannen bij de netbeheerders, maar die komen nu al geld te kort en dan heb ik nog niet eens over bijvoorbeeld vergunningen om in het hele land het netwerk te verzwaren en uit te breiden. Willen we echt succesvol zijn, dan zal de overheid daar echt een visie op moeten ontwikkelen en uitwerken. Met alleen eisen stellen kom je er niet. Dan ziet iedereen de barrières en gaat op de rem staan. Als je laat zien waar je heen wilt, krijgt ook de rest vertrouwen.”
Ondertussen ziet Hertsenberg de markt wel veranderen, waarbij emissieloos steeds vaker wordt gevraagd. “We krijgen nu bijvoorbeeld in Amsterdam al uitvragen waarin echt wordt gevraagd of je het emissieloos kunt uitvoeren en op welke manier. Dan is honderd procent HVO wel een optie, maar volledig elektrisch scoort veel beter. Als je dat kunt, behoor je tot de bedrijven die mee mogen doen aan de aanbesteding. Daarom zijn we ook blij dat we alweer verschillende machines in bestelling hebben staan, ook al zijn ze inclusief batterijen wel minimaal twee keer zo duur als een dieseluitvoering.”
Wat hij wel merkt, is dat aanbestedende diensten hier nog aan moeten wennen. “Wil je het emissieloos, dan moet je daar geld voor reserveren. Ik hoop dat de gemeenten die het Schone Lucht Akkoord hebben ondertekend dat ook beseffen. Je kunt dan niet meer zeggen ‘Ik heb even het geld niet om het volledig emissieloos te doen’ en dat dan maar op het bordje van de aannemer leggen of concessies doen. Een gemeente die zijn ambities waar wil maken, moet ook anders aanbesteden. Dan moet je emissieloos eisen en de prijs betalen die daarbij hoort, ook al is die veel hoger dan je gewend bent.
Overigens verwacht hij niet dat het in 2025 mogelijk zal zijn om aan al die eisen te voldoen. “Daar is de markt nog niet klaar voor. Je moet niet vergeten dat we nog steeds alleen maar werken met Nederlandse aftermarket-oplossingen. Hier zijn nu een aantal bedrijven die machines ombouwen, maar van de grote fabrikanten komt nog nauwelijks iets. Die kijken nu nog wat die Nederlanders aan het doen zijn en zij zijn waarschijnlijk aan het ontwerpen. Een grootschalige productie duurt nog jaren. De beleidsmakers moeten dus niet denken dat je dit op korte termijn aan de markt kunt overlaten. Voorlopig zullen die machines duur blijven en dus ook een grote kapitaalbehoefte betekenen, want dubbel zo duur betekent ook dubbel zo veel geld nodig.”
Wil je het emissieloos, dan moet je daar geld voor reserveren
Over het werken met elektrische machines maakt Hertsenberg zich geen enkele zorgen. “De grootste machine die we nu hebben, is de shovel van Ahlmann en daar werken een aantal machinisten inmiddels graag op. Die zijn vooral verbaasd over het vermogen van de machine en de stilte. Natuurlijk kostte het wat moeite om de juiste instellingen te vinden, maar nu we dat in orde hebben, is dat geen enkele belemmering. Aan de machines zal het straks ook niet liggen. Die voorzien van stroom is een veel grotere uitdaging.”
