Drijfmest

Meer uitspoeling door meer kunstmest

Datum: 17 november 2022
Laatst bijgewerkt: 17 november 2022
Vervanging van 60% van de jaargift KAS door rundveedrijfmest geeft op uitspoelingsgevoelige zandgrond een 35% tot 44% lagere uitspoeling van nitraat. Dit terwijl de drijfmestgift twee keer hoger was dan de EU-norm. Bij een vergelijking van alleen KAS met alleen drijfmest was de uitspoeling 57% tot 74% lager. Dat blijkt uit resultaten van een tweejarige veldproef uitgevoerd door Wageningen Livestock Research en Onderzoekcentrum B-WARE.

De uitkomsten zijn relevant omdat melkveehouders de komende drie jaar het gebruik van dierlijke mest op grasland moeten afbouwen. Hierdoor zou de nitraatuitspoeling naar het grond- en oppervlaktewater moeten afnemen. “Maar dat kan voor grasland andersom uitpakken”, zegt onderzoeker Herman de Boer van Wageningen Livestock Research. “Blijvend grasland heeft al een relatief lage uitspoeling. Als het aandeel drijfmest in de bemesting hoger is, blijkt de uitspoeling nog lager. Afbouw van het huidige aandeel drijfmest, en aanvulling van het verschil met minerale meststoffen, zal op grasland de nitraatuitspoeling niet verlagen maar verhogen.”

Groter verschil na droog seizoen

De resultaten in dit praktijkonderzoek bevestigen een  hypothese uit een eerdere literatuurstudie. Ook bevestigd werden eerdere hypotheses dat het verschil in uitspoeling tussen drijfmest en kunstmest KAS groter zou zijn na een droog dan na een ‘nat’ groeiseizoen, en dat nitraat ook in het groeiseizoen naar grotere diepte kan spoelen.

Bij vergelijking van de nitraatuitspoeling tussen de behandelingen was na het eerste (droge) groeiseizoen de gemiddelde nitraatconcentratie in uitspoelend water 73 mg per liter bij bemesting met alleen KAS en 41 mg  per liter wanneer 60% van de KAS-gift werd vervangen door drijfmest. Na het tweede (‘natte’) groeiseizoen waren deze concentraties respectievelijk 49 en 32 mg l-1.

In een tweede proef waarbij alleen met Kas of alleen met drijfmest werd bemest waren de concentraties voor het eerste seizoen respectievelijk 44 en 11 mg per liter (-74%) en voor het tweede groeiseizoen respectievelijk 30 en 13 mg per liter (-57%).  Bijzondere uitkomsten nu in Nederland op de derogatiebedrijven de drijfmestgift naar beneden moet en bedrijven extra kunstmest zullen gaan gebruiken om toch een voldoende N bemesting te realiseren.

Het onderzoek was onderdeel van een groter onderzoek naar de werking van zeoliet, dat werd gefinancierd door het Mesdag Zuivelfonds, LTO Noord, de PPS Ruwvoer en Bodem, Provincie Limburg en Waterleiding Maatschappij Limburg.