De vergelijking maakten we in maart, waardoor sommige problemen ondertussen opgelost kunnen zijn.
Vier systemen
De Nederlandse overheid en de gewasbeschermingsmiddelenfabrikanten werken aan een gesloten systeem om het gewasbeschermingsmiddel vanuit de can in de tank van de spuitmachine te brengen. Daarvoor zijn inmiddels vier verschillende systemen beschikbaar, maar geen daarvan is momenteel echt praktijkrijp, zo blijkt uit onze inventarisatie in maart 2023.
Croplife Europe, de Europese koepel van fabrikanten van gewasbeschermingsmiddelen, werkt samen met de verschillende overheden aan een systeem om het verlies van middelen bij het overbrengen van de can naar de spuit tegen te gaan. Hiermee moet worden voorkomen dat er emissie naar het milieu plaatsvindt en dat de gebruiker in aanraking komt met het middel. In Nederland en Denemarken is enkele jaren geleden afgesproken dat dit in 2024 zou moeten ingaan. Andere landen volgen kort hierna. Die datum schuift nu op naar 2025.
Easyconnect
Vrijwel alle gewasbeschermingsmiddelenfabrikanten hebben zich inmiddels gecommitteerd aan easyconnect om tot een gesloten systeem te komen. Easyconnect werkt met gestandaardiseerde doppen voor alle middelenverpakkingen.
Het easyconnect-systeem bestaat uit twee componenten:
- een unieke schroefdop bevestigd op de verpakking;
- en een connector op de veldspuit of als stand-alone.
Het systeem werd in 2015 ontwikkeld door Basf en spuitcomponentenfabrikant Hypro/Pentair. Daarna sloten ook andere middelenfabrikanten zich aan om tot algehele standaardisatie te komen.
Deelnemers aan easyconnect zijn nu Basf, Adama, Bayer, Belchim Certis, Corteva, FMC, Nufarm, Rovensa, Syngenta, UPL, Globachem en Sumitomo Chemical. Recent zijn door de fabrikanten de eerste cans uitgeleverd die zijn voorzien met een easyconnect-dop in plaats van gewone schroefdop. De easyconnect-dop is overigens gewoon afschroefbaar van de can, dus de dop eraf schroeven en de can leeg gieten in de vultrechter kan gewoon als de spuit nog niet is uitgerust met een gesloten vulsysteem.
Tefen
Homburg gaat de doseerautomaat Accurite CTS leveren, die gebruik maakt van het easyconnect-koppelsysteem. De Accurite CTS is afkomstig van de Israëlische fabrikant Tefen. Het is het enige elektronisch gestuurde doseerapparaat. De dosering is eenvoudig digitaal instelbaar in stapjes van 0,1 liter en is daarmee erg nauwkeurig. Spoelen gaat ook automatisch.
Het apparaat is ook stand-alone te gebruiken en kan worden aangesloten op meerdere spuiten. De aanschafprijs bedraagt circa € 3500,-. De Tefen rondt altijd een hele cyclus af, dus een can met easyconnect wordt altijd gesloten en de dop wordt nagespoeld voordat hij van het apparaat wordt ontkoppeld. Er kan geen stap worden overgeslagen, wat wel mogelijk is bij handbediende systemen.
Er moeten nog enkele zaken worden opgelost. De minimum in te stellen hoeveelheid is 0,5 liter. Stel, de dosering op een perceel bedraagt 5,3 liter van middel X, dat wordt geleverd in vijf-liter-cans. Dan is de keus iets onderdoseren (5,0 liter) of iets overdoseren (5,5 liter) of bijvoorbeeld 3,8 liter uit één bus en 1,5 liter uit een tweede bus, maar dan blijf je zitten met twee niet-lege cans.
De minimum dosering van 0,5 liter heeft Tefen bewust gehanteerd om een exacte dosering te kunnen garanderen, ook bij middelen die een hogere viscositeit hebben dan bijvoorbeeld water. Tefen bepaalt in een later stadium pas de werkelijk laagst instelbare dosering op de Accurite CTS. De fabrikant werkt nu nog aan een oplossing voor heel lage doseringen.
Pentair Clean Load Nexus
De Britse spuitonderdelenfabrikant Pentair heeft in opdracht van Basf de Clean Load Nexus ontwikkeld. De Pentair is vooralsnog de bekendste van de vier en is de afgelopen jaren al vaak op spuitlicentiebijeenkomsten gedemonstreerd.
Bij dit systeem plaats je de bus met easyconnect-dop op het Clean Load Nexus-systeem met easyconnect-adapter. Vervolgens beweeg je de hendel van links naar rechts en dan opent de can. Volledig naar rechts is spoelen. Het robuuste systeem leegt cans snel en is gemakkelijk in gebruik.
Een nadeel is dat exact doseren lastig is. De can klokt leeg en je moet afgaan op de maatverdeling op de can. Dat werkt veel minder nauwkeurig dan met een maatbeker. Dat is de reden dat Pentair de Clean Load Nexus onlangs heeft uitgebreid met een één-liter-maatglas, om kleinere hoeveelheden nauwkeurig te kunnen doseren. Door het omzetten van enkele kraantjes is het maatglas te vullen vanuit de can en vervolgens af te zuigen en te spoelen. Dit werd afgelopen november op de mechanisatiebeurs Eima in het Italiaanse Bologna gepresenteerd. Het systeem kost rond de € 3500,-.
Agrotop easyFlow
De Duitse spuitonderdelenfabrikant Agrotop heeft in opdracht van Bayer CropScience easyFlow ontwikkeld. EasyFlow kent twee delen: een tank- en een can-adapter. Ook wordt er een schoonwaterleiding op aangesloten.
De can-adapter moet op een can worden geschroefd. In de schroefdop van de jerrycan-adapter zit een mesje, dat bij opschroeven het (eventueel nog aanwezige) afsluitzegel op de can-opening doorsnijdt. Vervolgens moet de can-adapter op de tank-adapter worden geklikt. Door de adapter te draaien opent een klepje en stroomt het middel in de tank. Daarna spoelen en dan kan de adapter op een nieuwe can worden gedraaid.
Als de can maar deels wordt geleegd, moet de adapter op de can blijven zitten. Een gebruiker heeft zo minimaal vijftien tot dertig adapters nodig. Een adapter kost rond de € 40,-.
De easyFlow heeft een geïntegreerd maatglas van 2,2 liter om nauwkeuriger kleinere hoeveelheden te kunnen afmeten. Alleen de easyFlow, zonder maatglas gemonteerd op de deksel van een vultrechter, kost € 200,-. De easyFlow M is het vulsysteem op een mobiel karretje, dat aan meerdere spuiten kan worden gekoppeld. De prijs bedraagt circa € 1.500,-.
Er zijn nog zaken die moeten worden opgelost. Zo is de easyFlow-tankadapter nog niet compatibel met de easyconnect-dop. Agrotop heeft een extra easyconnect-adapter ontwikkeld om de easyconnect-dop op easy Flow-tank-adapter te kunnen koppelen. Agrotop wacht op het definitieve easyconnect-dop-ontwerp om zijn prototype easyconnect-adapter definitief te kunnen maken.
GoatThroat
Het Belgische bedrijf AAMS importeert het Amerikaanse gesloten vulsysteem GoatThroat CTDS. Dat werkt als volgt: je draait een pneumatische handpomp op de can. Op de vultrechterdeksel wordt een maatglas gekoppeld. Handpomp en maatglas worden met een slang verbonden. Je pompt vervolgens het gewenste volume aan middel in het maatglas, waarna het in de vultrechter stroomt. Daarna kan het maatglas worden gespoeld met schoon water.
De CTDS is het enige systeem waarbij de can gewoon verticaal blijft staan. AAMS heeft nog geen definitieve prijs bepaald voor GoatThroat CTDS, maar denkt dat die ergens rond de € 1250,- uitkomt voor de handpomp. Voor een stand-alone-versie wordt gemikt op € 2500,-.
Er moet nog wel iets worden opgelost. Dit systeem moet nog verder compatibel worden gemaakt met easyconnect, maar zolang de easyconnect-dop nog niet definitief is, wacht AAMS om een definitieve easyconnect-adapter aan te bieden. Net als bij Agrotop zul je meerdere adapters nodig hebben om vlot te kunnen werken.
